Hoofdstraat 31
Het monumentale herenhuis Bordena bestaat uit twee gedeelten die duidelijk van elkaar zijn te onderscheiden: een (oorspronkelijk) 17de‑eeuws westelijk deel, dat is herbouwd in 1980 en een aanzienlijk groter oostelijk deel, gebouwd in 1868. Het westelijk gedeelte was het huis van broer en zus Etta en Oene Van Teyens. Door het uitsterven van de Beetsterzwaagse tak van deze familie erfde huisarts en huisvriend Joachimus Tonckens (1817‑1893) in 1866 vrijwel hun gehele vermogen, tientallen miljoen guldens. Tonckens werd in 1865 benoemd tot burgemeester van Opsterland. Hij liet in 1868 een groot herenhuis bouwen als residentie – het huidige oostelijke deel van Huize Bordena. Na het neerleggen van zijn burgemeestersfunctie verhuisde hij in 1873 naar ’s Gravenhage, waar hij in 1893 overleed.
Zijn weduwe schonk het herenhuis in 1895 aan de Hervormde Gemeente van Beetsterzwaag waar het dienst deed als pastorie tot de jaren 1950. Daarna heeft het diverse functies gehad, o.a. als bejaardenhuis (dat destijds Bordena werd genoemd – deze naam heeft het huis nog steeds) en als bibliotheek (tot 2011). Tegenwoordig is het pand in gebruik als bedrijfsruimte.